Đặc sản trứng kiến Yên Bái đã từ lâu trở thành món quà nổi tiếng đặc trưng của vùng đất Yên Bái, kết hợp cùng với vẻ đẹp của núi rừng bạt ngàn xanh, ruộng bậc thang tuyệt đẹp và những con đèo hùng vĩ. Đây là nguyên liệu cho rất nhiều món ăn đã trở thành một nét đặc trưng văn hóa ẩm thực riêng biệt của người Tày tại Mù Cang Chải.
Giới thiệu về trứng kiến Yên Bái – nguyên liệu từ núi rừng
Trứng kiến Yên Bái là một nguyên liệu đặc biệt được chế biến từ trứng của kiến tổ. Mỗi năm, vào khoảng tháng Ba, khi mùa trứng kiến đến, người dân ở vùng cao Yên Bái cùng nhau lên rừng để thu hái những trứng kiến. Trứng được mang về và phụ nữ trong gia đình chế biến thành các món ăn độc đáo, thơm ngon và bổ dưỡng, mà chỉ có thể tìm thấy ở Yên Bái.
Đặc biệt, không phải loại kiến nào trên rừng cũng có thể lấy trứng và ăn được. Các loại trứng kiến có hương vị và mùi hương khác nhau. Ở Yên Bái, loại kiến lấy trứng còn được gọi là “con ngạt”. Người dân địa phương đã quen thuộc với việc phân biệt các loại kiến và biết chính xác đâu là tổ kiến mà họ cần lấy.
Trứng kiến Yên Bái có kích thước lớn, bằng cả một chiếc mũ cối. Khi lấy trứng, người dân đập tổ kiến để khiến kiến bên trong chạy ra ngoài, sau đó sử dụng dao để chia tổ kiến làm đôi và lấy trứng từ trong tổ. Điều đáng chú ý là người dân không lấy hết sạch trứng, mà để lại một số ít để bảo tồn và tiếp tục sinh sản vào mùa sau. Những hạt trứng kiến có kích thước tương đương hạt gạo, bề mặt căng bóng, màu trắng đục và mang một mùi hương đặc trưng thơm dịu. Chỉ cần nhìn thấy, người ta đã cảm thấy thích mắt và chưa kể đến hương vị khi thưởng thức.
Món ngon được làm từ Trứng kiến Yên Bái
Xôi trứng kiến Mù Cang Chải đã trở thành một biểu tượng về ẩm thực Tây Bắc hấp dẫn đông đảo du khách. Nhiều dân tộc ở Yên Bái như Thái, Dao, Tày… đã sáng tạo nhiều cách chế biến từ trứng kiến thành các món ăn độc đáo. Tùy khẩu vị, trứng kiến được ướp muối tinh, hạt sẻn, vỏ dổi, lá thơm và gói lá dong nướng than, hoặc nấu canh với măng sặt, trộn với trứng gà rồi chiên. Nhưng món nổi bật và gây ấn tượng nhất vẫn là Xôi trứng kiến.
Xôi trứng kiến đặc trưng của vùng Yên Bái được chế biến từ gạo nếp nương kết hợp với trứng kiến đen lấy từ trong rừng. Các gia vị độc đáo tạo nên hương vị thơm ngon đặc trưng cho món ăn này. Hạt xôi mềm dẻo, kết hợp cùng củ kiệu phi thơm, mỡ gà và được gói gọn trong lá chuối ngự tạo nên hương vị ngon miệng và độc đáo.
Để có món xôi trứng kiến thơm ngon và đúng điệu, việc lựa chọn nguyên liệu đóng vai trò quan trọng. Lấy trứng kiến cần kỹ năng và nghệ thuật để tránh sự tấn công từ kiến. Dụng cụ đơn giản như câu liêm, rựa, thúng và sàng được sử dụng để lấy trứng. Một chiếc lá được đặt vào thúng để thu hút kiến bu vào, sau đó lá được gỡ ra để chỉ còn lại những hạt trứng kiến tròn tròn, vàng óng ánh. Việc lấy trứng được thực hiện cẩn thận để đảm bảo chất lượng và độ tươi ngon cho món xôi trứng kiến hấp dẫn này.
Sau khi lấy trứng kiến về thì sẽ được chế biến lại thật sạch rồi đem xào để cho trứng kiến dậy mùi thơm. Trứng kiến đã xào sẽ được đặt trong lá chuối ngự, vì lá chuối ngự rất thơm. Sau đó thì cho vào chõ xôi, xung quanh là những hạt nếp nương đã được ngâm và vo sạch sẽ. Nếp được chọn để làm món xôi trứng kiến cũng không đơn giản là chọn loại nào cũng được. Phải chọn loại nếp nương hạt to mẩy, trắng ngần và thơm nức mũi, được ngâm từ 3 – 4 tiếng rồi đem đồ, sau đó mới dùng để nấu xôi tiếp.
Khi thấy hạt nếp chuyển thành màu trắng trong, hương thơm của nếp hương tỏa ra đậm mùi xen lẫn với mùi thơm củ kiệu phi mỡ gà, mùi béo bùi của trứng kiến thì đó chính là lúc xôi chín rồi đó! Bạn chỉ nên dùng đũa xới xôi trứng kiến thật nhẹ nhẹ để xôi chín được đều và trứng kiến không bị vỡ.
Thưởng thức đặc sản trứng kiến Yên Bái ở đâu ngon
Ở Yên Bái, Xôi trứng kiến là món ăn phổ biến và dễ tìm. Tùy điểm đến mà bạn có thể chọn nhà hàng phù hợp để tiện lợi cho việc di chuyển. Tuy nhiên, mình muốn giới thiệu một nhà hàng độc đáo chuyên bán các món đặc sản vùng cao, đặc biệt là món trứng kiến – Nhà hàng Phố Mới.
Nhà hàng Phố Mới nằm tại địa chỉ đường Nguyễn Văn Cừ, phường Đồng Tâm, TP. Yên Bái, tỉnh Yên Bái. Đây là một địa điểm với đa dạng món ăn, giá cả hợp lý và hương vị đậm đà. Trong đó, món Trứng kiến Yên Bái luôn là “best-seller” của nhà hàng. Xôi nếp mới hấp dẫn, thơm ngon và mềm mại, khi kết hợp với những hạt trứng kiến nhỏ bé trong miệng, mang đến một trải nghiệm ẩm thực khó quên.
Nếu có cơ hội du lịch Yên Bái thì bạn đừng quên thưởng thức Trứng kiến Yên Bái ngon trứ danh Tây Bắc này. Chắc chắn rằng những dư vị khó quên mà món ăn mang lại sẽ khiến bạn muốn quay trở lại vùng đất Yên Bái thêm nhiều lần nữa đó.
